Gazeta Podatkowa nr 2 (1564) z dnia 7.01.2019
Dokonanie działu spadku nie jest obowiązkowe
Prawie dwa lata temu odziedziczyłem wraz bratem i siostrą spadek po mamie. Jesteśmy jedynymi spadkobiercami ustawowymi, przeprowadziliśmy sprawę o stwierdzenie nabycia spadku. Nigdy formalnie spadku nie podzieliśmy. Czy to prawda, że obowiązek podziału istnieje tylko wtedy, gdy do spadku wchodzi nieruchomość? Czy spadek można podzielić jedynie częściowo?
Nie jest prawdą, że spadek musi być podzielony, jeśli w skład masy spadkowej wchodzi nieruchomość - z formalnego punktu widzenia dokonanie takiego działu nigdy nie jest obowiązkowe. Spadkobiercy od chwili nabycia spadku stają się współwłaścicielami wszystkich składników (rzeczy, prawa), które weszły do spadku. Każdy posiada taki udział we współwłasności jaki wynika z udziału w spadku. W opisanej sytuacji będzie to zatem po 1/3. Do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio większość przepisów o współwłasności w częściach ułamkowych.
W praktyce jednak prędzej czy później stan współwłasności ustaje, bo współwłaściciele czy ich następcy prawni nie są w pewnym momencie w stanie dojść do porozumienia bądź zwyczajnie chcą spieniężyć posiadany udział i wyjść z takiej relacji prawnej.
Dział spadku może nastąpić na drodze sądowej bądź umownej. Po dokonaniu pełnego działu spadku każdy spadkobierca stanie się wyłącznym właścicielem określonych składników majątku (co wiąże się często z obowiązkiem spłat czy dopłat na rzecz innych spadkobierców tak, aby ostatecznie wyłączna własność każdego z nich odpowiadała wielkości udziału spadkowego). Regułą jest, że sądowy dział spadku powinien obejmować cały spadek, jednak z ważnych powodów może być ograniczony do jego części. Natomiast nie ma żadnych przeciwwskazań, aby umowny dział spadku objął jedynie ograniczoną część spadku. Tak wynika z art. 1038 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 1025 ze zm.). Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.
Z oczywistych względów tryb umowny wchodzi w grę, gdy spadkobiercy są zgodni co do tego, jak taki dział ma wyglądać - kto ma otrzymać określone składniki, jaka jest wysokość spłat i dopłat itp. Tryb sądowy z reguły wybierany jest wtedy, gdy właściciele nie są w stanie dojść do porozumienia. Niemniej z drogi sądowej warto skorzystać czasem także wtedy, gdy spadkobiercy nie są ze sobą w żadnym sporze. Dział sądowy może okazać się tańszy, gdy w skład spadku wchodzi nieruchomość (z reguły taksa notarialna jest wyższa niż opłata sądowa, która nie zależy od wartości dzielonego spadku).
www.PrawnikRodzinny.pl - Prawo spadkowe:
Chcesz wiedzieć więcej, skorzystaj z Portalu Podatkowo-Księgowego www.gofin.pl | ||
www.PoradyPodatkowe.pl » |
Serwis Głównego Księgowego
Gazeta Podatkowa
Terminarz
GOFIN PODPOWIADA
Kompleksowe opracowania tematyczne
PRZEPISY PRAWNE
Ustawy, rozporządzenia - teksty ujednolicone
|