Rodzice współkredytobiorcy a podatek od darowizny

Razem z mężem postanowiliśmy pomóc córce w usamodzielnieniu się. Córka kupiła mieszkanie na kredyt, jej nieruchomość obciążona jest hipoteką, my natomiast do tego kredytu przystąpiliśmy i jesteśmy współkredytobiorcami (odpowiedzialnymi solidarnie). Umówiliśmy się z córką, że póki będziemy w stanie, będziemy spłacać raty kredytu. Nie jesteśmy właścicielami wspomnianej nieruchomości. Jakie warunki trzeba spełnić, aby w tej sytuacji córka nie płaciła podatku od darowizny? Nie podpisaliśmy z córką żadnej umowy, jednak to z naszego konta opłacane są raty kredytu.

W opisanej sytuacji nie dojdzie do powstania obowiązku podatkowego z tytułu podatku od spadków i darowizn. Zdarzenia prawne, które podlegają wspomnianemu podatkowi, określone zostały w art. 1 oraz art. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2018 r. poz. 644). Przepisów tych nie można interpretować w sposób rozszerzający i stosować ich do zdarzeń niewymienionych w ustawie, nawet jeśli są bardzo podobne w skutkach np. do darowizny.

Istota wątpliwości Czytelniczki w omawianej sprawie związana jest z tym, że z ekonomicznego punktu widzenia kosztem majątku rodziców (Czytelniczki i jej męża) powiększa się majątek dziecka (tj. zmniejszają się pasywa - zadłużenie wobec banku). Jest to zatem skutek zbliżony do tego, z jakim mamy do czynienia przy darowiźnie. Jak stanowi art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2017 r. poz. 459 ze zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. W tej sprawie najistotniejszą kwestią jest fakt, że Czytelniczka i jej mąż są sami zobowiązani względem banku do dokonywania płatności. Solidarna odpowiedzialność polega na tym, że kilku dłużników jest zobowiązanych w ten sposób, iż wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a spłacenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych. Innymi słowy, uiszczanie rat kredytu przez Czytelniczkę i jej męża (współkredytobiorców) stanowi spłacenie ich własnego długu (a nie cudzego). Nie zmienia tego fakt, że własność nieruchomości, której dotyczy kredyt, należy wyłącznie do ich córki. Podstawą prawną dokonywanych płatności jest umowa kredytu hipotecznego. Gdyby Czytelniczka i jej mąż sami nie byli zobowiązani, a spłacaliby dług córki, wówczas taka czynność podlegałaby opodatkowaniu.

Istotny jest również fakt, że Czytelniczka i jej mąż nie zawarli i nie zamierzają zawrzeć umowy darowizny z córką. Powyższe skutkuje zatem tym, że czynność spłaty kredytu nie podlega ustawie o podatku od spadków i darowizn, i tym samym obdarowana nie musi dopełniać z tego tytułu formalności podatkowych (np. składać zawiadomienia na formularzu SD-Z2).