Różnica wieku przy adopcji dziecka

Podjęliśmy z mężem decyzję o adopcji. Sami wychowaliśmy dwoje własnych dzieci. Posiadamy warunki, aby stworzyć dla takiego dziecka nową rodzinę. Doszły nas informacje, że problemem może być wiek mojego męża - między mną a mężem jest spora różnica wieku - tym samym ta różnica między zaadoptowanym dzieckiem a mężem będzie również bardzo znacząca. Czy faktycznie ta okoliczność może stanowić przeszkodę w przysposobieniu dziecka?

W pewnych sytuacjach kwestia wieku może stanowić przeszkodę w dokonaniu adopcji. Pamiętać należy, że przysposobić można osobę małoletnią, tylko dla jej dobra. Zatem adopcja nie ma w pierwszej kolejności służyć zaspokajaniu potrzeb adoptujących (np. potrzeby posiadania dziecka z uwagi na niemożność posiadania potomstwa z przyczyn naturalnych), ale mieć na celu pomoc dziecku, które z różnych względów nie przebywa w swojej rodzinie.

Wątpliwości Czytelniczki wynikają z tego, że przepis wskazuje, iż między przysposabiającym a przysposobionym powinna istnieć odpowiednia różnica wieku. Tak stanowi art. 114¹ § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359). Wymóg "odpowiedniej różnicy wieku" wynika z faktu, iż między adoptującym (adoptującymi) a adoptowanym dzieckiem powstaje taka sama relacja jak między rodzicami a dziećmi. W orzecznictwie, doktrynie podkreśla się, że w rodzinie adopcyjnej powinny panować warunki najbardziej zbliżone do tych, które można spotkać w rodzinach biologicznych.

Ustawa nie definiuje powyższego terminu. Jest to pojęcie nieostre, niedookreślone. W praktyce przyjmuje się, że chodzi tu o różnicę co najmniej 18 lat i nie więcej niż lat 40. Niemniej w jednym z orzeczeń sąd wskazał, że Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie określa zarówno minimalnej, jak i maksymalnej różnicy wieku jako przesłanki przysposobienia, zatem rzeczą sądu jest więc dokonanie w każdej sprawie oceny, czy jest ona odpowiednia. Zasadą powinna być normalna różnica wieku występująca między rodzicami a dziećmi. Różnica pięćdziesięciu lat między wiekiem przysposabiającego i przysposobionego nie może być uznana za nienormalną. Sam fakt jej wystąpienia nie może wyłączać dojścia do skutku przysposobienia, jeżeli nie istnieją przy tym inne okoliczności, które z uwagi na dobro dziecka sprzeciwiałyby się jego orzeczeniu. Przeszkoda wieku nie może być traktowania formalnie i rutynowo (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 listopada 2003 r., sygn. akt II CK 199/02).

Z powyższego wynika zatem, że od kwestii wieku choć istotnej, ważniejszy jest całokształt okoliczności, posiadanie kwalifikacji osobistych uzasadniających przekonanie, że adoptujący będzie należycie wywiązywał się z obowiązków wynikających z przysposobienia. Kwalifikacje osobiste to także wiarygodność postawy i spójność przekonań kandydatów na rodziców adopcyjnych.